آیا محصولات تراریخته بی خطر هستند؟

  • admin
  • 09 آگوست 2020
  • بدون دیدگاه

The New York Times, April 23, 2018

به نظر می رسد که طبیعت انسان در برابر تغییر، از خود مقاومت نشان می دهد، ناشناخته «هراس انگیز» و «آشنا» آرامش دهنده است. بنابراین جای تعجب نیست که محصولات اصلاح شده ژنتیکی باعث محکوم شدن شدید آنها به عنوان “تراریخته” توسط بسیاری از مصرف کنندگان شود، که از خوردن یک آناناس صورتی که با اصلاح و افزودن چند ژن از گوجه فرنگی که حاوی آنتی اکسیدان لیکوپن است غنی سازی شده، وحشت خواهند داشت.

«ترا- ریخته»، «ترا- بیخته»، «ترا- میخته»!

این که یکی بیاید استخوان پوسیدۀ پیشوند «ترا» را از قبرستان گذشتۀ اجداد زبان فارسی در بیاورد و آن را معادل پیشوند زندۀ بالندۀ «ترانس» در زبان‌های مثلاً انگلیسی و فرانسوی بگیرد و در اصطلاح بین‌المللی «ترانس جِنِسیس» (transgenesis) جا بدهد و «جنسیس» (genesis) آن را هم که به معنی پیدایش و خلق و زایش و تولید و منشأ و تکوین و ریشه است، نمی‌دانم چرا و چه طوری، به کلمۀ «ریخته» تبدیل کند، و بگوید «تراریخته»، واقعاً می‌داند چه کرده است؟ حال باید بگوییم منظور از «ترا ریختۀ» این بزرگوار یعنی «دستکاری ژنتیکی شدۀ»

زبانتان همواره دارا و دانا و توانا باد!

دستکاری ژنتیک:

واقعیتی که باید شما بدانید این است که کشاورزان و محققان کشاورزی از دیرباز از طریق ژنتیک غذاهایی را که قرنها می خوریم از طریق برنامه های اصلاح نژاد، مهندسی می کنند که منجر به تبادل زیاد و کنترل نشده مواد ژنتیکی می شود.

چیزی که بسیاری از مصرف کنندگان ممکن است متوجه آن نباشند این است که: برای چندین دهه، علاوه بر تلاقی سنتی، محققان کشاورزی در تلاش برای دستیابی به ویژگیهای مطلوب از اشعه و مواد شیمیایی برای القای جهش ژن در محصولات خوراکی استفاده کرده اند.

در مهندسی ژنتیک مدرن فقط یک یا چند ژن جدید با عملکرد شناخته شده و در شرایط کنترل شده وارد یک محصول می شوند و تا امروز که چندین دهه  از عرضه نخستین غذاهای اصلاح شده ژنتیکی به بازار میگذرد، هیچ عوارض جانبی بهداشتی در بین مصرف کنندگان پیدا نشده است. از طرفی حدود 90 درصد دانشمندان معتقدند که G.M.O.s بی خطر است، دیدگاهی که توسط انجمن پزشکی آمریکا، آکادمی ملی علوم، انجمن پیشبرد علوم آمریکا و سازمان بهداشت جهانی، تأیید شده است.

آیا خوردن محصولات دستکاری ژنتیکی شدۀ برای انسان ضرر دارد؟

بزرگترین استدلال موافقان این است که شواهدی در دست نیست که خوردن این محصولات به سلامت انسان لطمه می‌زند. مخالفان اما این استدلال را کافی نمی‌دانند. آنها می‌گویند با توجه به اینکه تقریبا حدود بیست سال است این محصولات در سطح تجاری کاشته شده‌اند، تحقیقات آنقدر طولانی نبوده که از سلامت و تاثیر این محصولات در دراز مدت بر سلامت انسان بر ما روشن باشد.

اثبات بی خطر بودن مواد غذایی فقط با گفتن اینكه هیچ خطری وجود ندارد، امكان پذیر نیست. هنوز این احتمال که قرار دادن یک یا چند ژن می تواند تأثیر منفی بر سایر ژنهای مطلوب بطور طبیعی در محصول بگذارد وجود دارد. از جمله نگرانی های متداول که هیچکدام به روشنی نشان داده نشده است، تغییرات ناخواسته در محتوای تغذیه ای، ایجاد حساسیت ها و اثرات سمی بر روی اندام های بدن است.

در همین حال، تعدادی از مزایای چشمگیر به خوبی اثبات شده است. برخی محصولات با تغییر ژنتیک، در مقابل آفات مقاوم شده اند، در نتیجه کشاورزان توانسته اند ضمن افزایش بازده تولید، از سموم دفع آفات کمتری استفاده کنند که ضمن کاهش هزینه های غذایی، ایمنی را برای کشاورزان و همچنین محیط زیست افزایش داده. به عنوان مثال، تجزیه و تحلیل از 76 مطالعه منتشر شده در گزارش های علمی توسط محققان، نشان داده که ذرت اصلاح ژنتیکی شده به طور قابل توجهی بازدهی بالاتر از انواع اصلاح نشده ژنتیکی دارد و حاوی مقادیر کمتری از سموم است که معمولاً توسط قارچ ها تولید می شود. همچنین گفته می شود بازده ذرت، پنبه و سویا با استفاده از مهندسی ژنتیک 20 تا 30 درصد افزایش یافته است.

در هر صورت محققان، به طور فزاینده ای روی ساختن مزایای سلامتی در غذاهای پرمصرف تمرکز دارند. به طور مثال آناناس صورتی حاوی لیکوپن به عنوان آنتی اکسیدانی مبتنی بر گوجه فرنگی است و یا برای تهیه رنگدانه بنفش غنی از آنتی اکسیدان در گوجه فرنگی از زغال اخته استفاده می شود.

دانشمندان اظهار داشتند که آنتی اکسیدانهای موجود در گوجه فرنگی های بنفش اصلاح شده ژنتیکی، می تواند زمان مجاز نگهداری آن را دوبرابر کرده و آن را از 21 روز به 48 روز افزایش دهد.

مطالعات پیشین روی گوجه فرنگی های بنفش اصلاح شده ژنتیکی نشان داده بود که وجود آنتوسیانین در این محصول عمر موشهای مستعد سرطان را طولانی می کند.

با توجه به افزایش جمعیت بشر به حدود هشت میلیارد نفر و در نظر گرفتن این حقیقت که نزدیک به نهصد میلیون نفراز مردمان جهان، بویژه در کشورهای در حال توسعه دچار محرومیت و فقرغذایی هستند، استفاده از فناوری‌های جدید برای بهبود کیفیت و افزایش تولید مواد غذایی اجتناب ناپذیر است.

افراد در کشورهای در حال توسعه که با قحطی و سوء تغذیه روبرو هستند، احتمالاً از تلاشهایی که برای بهبود محتوای پروتئین محصولات غذایی و همچنین میزان ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیازشان در این محصولات انجام شده است بهره مند می شوند.

نتیجه :

مصرف کنندگان نگران استفاده روزافزون G.M.O در غذاهایی هستند که به آنها وابسته هستند، اگر شما مخالف محصولات دستکاری ژنتیکی شدۀ اید و بر این باور هستید که با وجود این همه مزایای اثبات شده نباید محصولات به این شکل تولید شوند فقط با نگاه به جنبه اقتصادی آن، در این سردترین روزگاران در صورت عدم استفاده از تکنولوژی های روز، یک بطری روغن 20 هزارتومانی شاید 100 هزار تومان و یا بیشتر قیمت گذاری شود.

حال تکلیف ما چیست؟ خوب است یا بد؟ بخوریم یا نخوریم؟ بکاریم یا نکاریم؟ پاسخ قطعی برای این سوال فعلا وجود ندارد، هر شهروند آگاه خود باید تصمیم بگیرد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.