مسمومیت غذایی و اسهال مسافرتی

  • admin
  • 12 آگوست 2020
  • بدون دیدگاه

بیش از 90% اسهال حاد ناشی از عوامل عفونی است و اسهال عفونی در بیشتر موارد همراه با استفراغ، تب و درد شکمی است.

مسمومیت غذایی، ناشی از خوردن مواد غذایی آلوده به ویروس، باکتری یا انگل است و می تواند ظرف چند ساعت از خوردن غذای آلوده شروع شود. بیش از 250 نوع بیماری ناشی از غذا وجود دارد که با پاتوژن های مختلف همراه است.

به طور مثال: گاهی استافیلوکوک اورئوس و باسیلوس سرئوس با تولید نوروتوکسین در غذا موجب مسمومیت غذایی می شوند. در این موارد دوره کمون 1-6 ساعت است، تهوع و استفراغ بارزتر از اسهال است، بیمار تب ندارد و بیماری کمتر از 12 ساعت طول می کشد.

مواد غذایی مثل سالاد سیب زمینی(الویه)، سس مایونز و شیرینی خامه ای به طور شایع تری موجب مسمومیت غذایی استافیلوکوکی می شوند. به دلیل اینکه در تهیه سس مایونز از سفیده تخم مرغ پخته نشده استفاده می شود، گاهی علایم گوارشی ناشی از مصرف آن به دلیل عفونت سالمونلایی است ولی در این موارد دوره کمون بیش از 16ساعت و علایم اصلی، اسهال و درد شکمی است. مسمویت غذایی پس از خوردن خامه نیز می تواند ناشی از سالمونلا باشد.

باسیلوس سرئوس می توند از طریق برنجی که پس از پختن در خارج از یخچال باقی می ماند، نوروتوکسین تولید کند و پس از 1-6 ساعت از زمان خوردن آن موجب تهوع و استفراغ شود. گاهی اوقات هم 8-12 ساعت پس از خوردن غذا به دلیل آنتروتوکسین در روده موجب اسهال و درد شکمی می شود.

کلستریدیوم پرفرنژنس از طریق خوردن گوشت خوب پخته نشده موجب مسمومیت غذایی می شود. در این موارد 8-16 ساعت پس از خوردن غذا به دلیل تولید آنتروتوکسین اسهال و درد شکمی ایجاد می شود.

اسهال ناشی از Vibro parahaemolyticus از طریق آب یا سبزیجات آلوده منتقل می شود.

Enterotoxigenic E.coli به طور شایع از طریق سالاد منتقل می شود.

Enterohemorrhagic E.coli از طریق گوشت چرخ کرده و همبرگر منتقل می شود.

سالمونلا از طریق تخم مرغ، گوشت و شیر منتقل می شود.

گونه های Vibrio از طریق خوردن غذاهای دریایی منتقل می شوند.

علت مسمومیت غذایی:

  • نگهداری نامناسب غذا، برای مثال، نگهداری در دمای نامناسب و یا ترک آن در آب و هوای گرم قبل از ذخیره سازی، می تواند آن را برای آلودگی آماده کند.
  • عدم گرم کردن مواد غذایی که قبلاً تهیه شده بودند.
  • وسایل آشپزی شسته نشده و یا آشپزخانه کثیف نیز می تواند باعث آلودگی و پخش آن شود.
  •  عدم شستشوی مناسب سبزیجات.

غذاهایی که بیشتر در معرض آلوده شدن قرار دارند، عبارتند از:

  • گوشت خام
  • ماکیان، از جمله تخم مرغ خام و خوب پخته نشده
  • صدف های خام و خوب پخته نشده
  • شیر غیر پاستوریزه
  • غذاهای آماده مانند پنیر، گوشت گوساله، گوشت یا مغز و سر منجمد
  • وعده های غذایی آماده مانند ساندویچ
  • میوه ها و سبزیجات شسته شده خام
  • جوانه های خام
  • گوشت چرخ کرده و همبرگر

پیشگیری:

مراحلی برای جلوگیری از مسمومیت غذایی وجود دارد. به عنوان مثال، حتما سبزیجات را در یخچال خود به دور از مواد غذایی تمیزنگهداری کنید. دست ها، چاقوها و سطوح مخصوص  آماده کردن غذا را اغلب بشویید. قبل از مصرف سبزیجات و کاهو و کلم، برگهای بیرونی محصول خود را دور بریزید تا آلودگی هایی را که ممکن است روی سطح باقی بمانند کاهش دهید.

با این وجود، لازم است بدانید که با شستشو همه عوامل بیماری زا محصولات از بین نمیروند. تنها راه برای از بین بردن دلایل مسمومیت غذایی در سبزیجات برگ دار آلوده، پخت و پز در دماهای مناسب است.

در طول مسافرت توصیه می شود تنها غذاهای داغ تازه مصرف شود، از مصرف سبزیجات خام، سالاد و میوه پوست نگرفته پرهیز شود، آب کلرینه یا جوشانده مصرف شود و از یخ استفاده نشود.

جهت پیشگیری از اسهال مسافرین می توان تا 3 هفته از بیسموت سالیسیلات استفاده کرد.

نکته: در مبتلایان به نقص ایمنی و نارسایی متوسط تا شدید کلیوی مصرف بیسموت سالیسیلات ممنوع است.

درمان:

جایگزینی آب و الکترولیت مهمترین اقدام درمانی در اسهال حاد است و در اسهال خفیف تنها اقدام مورد نیاز خواهد بود. برای این منظور معمولا از محلول خوراکی (ORS) استفاده می شود ولی در موارد دهیدراتاسیون شدید که بیمار آب زیادی از دست داده یا در افرادی که استفراغ دارند پزشک محلول های وریدی مانند رینگر لاکتات را تجویز خواهد کرد.

در مبتلایان به اسهال خونی همراه تب احتمالا پزشک برای شما آنتی بیوتیک تجویز خواهد کرد البته در اسهال خونی بدون تب و یا با تب مختصر استفاده از آنتی بیوتیک توصیه نمی گردد. تجویز آنتی بیوتیک در مبتلایان به گاستروآنتریت ناشی از سالمونلاهای غیر تیفوییدی موجب طولانی شدن حالت حاملی و افزایش احتمال عود بیماری می شود و یا در مبتلایان به اسهال ناشی از  Enterohemorrhagic E.coli احتمال سندرم همولیتیک اورمیک را افزایش می دهد. در نتیجه مصرف آنتی بیوتیک بدون تجویز پزشک توصیه نمی شود.

اسهال مسافرین به صورت تیپیک بدون تب و فاقد خون در مدفوع است و در این موارد اگر تعداد دفعات آن حداکثر 2 بار در روز و بدون درد شکمی باشد، تجویز مایعات، کافی است و اگر دفعات آن حداکثر 2 بار در روز ولی همراه با درد شکمی باشد، بیسموت ساب سالیسیلات(در کودکان ممنوع است) و یا لوپرامید(در اسهال عفونی، اسهال خونی، وجود تب، کودکان خردسال توصیه نمی شود) تجویز می گردد.

در اسهال مسافرین در موارد زیر احتمالا پزشک برای شما آنتی بیوتیک تجویز خواهد کرد:

  • دفع بیش از 2 بار در روز
  • خون در مدفوع
  • تب(بالای  C37.8)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.